Ø  Tanımlar

Yönetmelik ile elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı (“ETAHS”) ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların (“ETHS”) yıllık net işlem hacimlerine göre  orta, büyük ve çok büyük ölçekli olarak gruplama yapılmıştır. 

Ø  ETAHS’nin Yükümlülükleri

ETAHS’nin Bilgi Verme ve Doğrulama Yükümlülüğü: ETAHS’lerin ETAHS’lerin kendilerine ait ticaret unvanı, MERSİS numarası, vergi kimlik numarası gibi bilgileri elektronikticaret pazar yerinde bulundurma yükümlülüğü ile birlikte; ETHS’ye ait tanıtıcıbilgilerini, ilgili kurumların erişime açık elektronik sistemlerinden, budurumun mümkün olmaması halinde ise ETHS tarafından sağlanan belgeler üzerinden doğrulama yükümlülüğü vardır. ETAHS, doğrulama işleminin gerçekleştirmediği ETHS’lere aracılık hizmeti sunamayacaktır. Ayrıca, ETAHS, aracılık hizmeti sunduğu ETHS’nin tanıtıcı bilgilerinin güncelliğini sağlamakla da sorumlu tutulmuştur. ETAHS, ETHS’nin bilgilerinin güncel olmadığını tespit etmesi durumunda ETHS’ye dâhili iletişim sistemi üzerinde bildirimde bulunmalı ve en az fazla üç iş günü süre vererek bilgilerin güncellenmesini sağlamalıdır. Güncelleme sağlanamadığı durumlarda ise, ETAHS, ETHS’nin bu bilgileri güncellemesine kadar yalnızca mevcut siparişler kapsamında aracılık hizmeti sunabilir.

Veri Kullanımı ve Paylaşımındaki Yükümlülükleri: Orta, büyük ve çok büyük ölçekli ETAHS’ler aracılık hizmetinde elde ettiği verileri yalnızca aracılık hizmetinin sunulması vegeliştirilmesi amacıyla kullanmalı, ne kendisi ne de ekonomik bütünlük içerisinde bulunduğu ETHS’ler üzerinden diğer ETHS’lerle rekabet ederken kullanmamalıdır. Öte yandan, ETHS tarafından satışa sunulan ürünlerin satış ve iade verileri, özellikleri, açıklamaları ve görselleri, bu ürünlere ilişkin soru, cevap ve değerlendirme verilerini; ETAHS tarafından elde ediliyor olması halinde, dönemsel, özel gün, kategori ve ürün bazlı en çok tercih edilen ürün vb.verileri, ETHS’nin bedelsiz ve etkin şekilde taşımasına ve aracılık sözleşmesinin süresi içinde bu verilere erişim sağlamasına teknik imkân sunmalıdır.Bu doğrultuda, ETHS’ye ait verilerin taşınabilmesi ve depolanabilmesi için uygulama programlama arayüzü oluşturmalıdır. Ek olarak, ETHS’nin veriye erişimve veri taşıma taleplerini ETAHS tarafından on beş gün içinde ve alıcı bilgileri anonimleştirilerek paylaşmalıdır.

Dâhili İletişim Sistemi Üzerinden Yapılan Başvuruları Cevaplama Yükümlülüğü: ETHS tarafından sistem üzerinden yapılan başvurular, başvurunun alındığı tarihten itibaren on beş gün içinde sonuçlandırılmalı ve sonuç sistem üzerinden ETHS’ye bildirmelidir. Ayrıca, ETAHS, dâhili iletişim sisteminde yer alan bilgilerin Ticaret Bakanlığı (“Bakanlık”) tarafından görevlendirilen personel tarafından görüntülenebilmesine yönelik teknik imkân sunmalıdır.

Markalı Ürünlerin Satış Yasağına Uyma Yükümlülüğü: ETAHS’ler, üreticisinin kim olduğuna bakılmaksızın kendisinin veya ekonomik bütünlük içinde bulunduğu kişilerin markasını taşıyanya da marka kullanım hakkını haiz olduğu malları, aracılık hizmeti sunduğu elektronik ticaret pazar yerlerinde satışa sunamaz veya bu malların satışına aracılık edemeyecektir. Ayrıca, söz konusu mallar farklı elektronik ticaret ortamlarında satışa sunuluyorsa bu ortamlar arasında erişim imkânı sunamayacak ve birbirinin tanıtımını yapamayacaktır.

Postave Taşımacılık Hizmetleri Sunma Kısıtlamasına Uyma Yükümlülüğü: Çok büyük ölçekli ETAHS, aracılık hizmeti sunduğu elektronik ticaret pazar yerlerindeki satışlar, kendisinin ETHS olarak yaptığı satışları ile elektronik ticaret dışındaki satışları hariç olmak üzere, taşıma işleri organizatörlüğü ve posta hizmet sağlayıcılığı faaliyetlerinde bulunamayacaktır.

Ø  ETAHS ve ETHS Ortak Yükümlülükler

ETAHS’nin ve kendineait elektronik ticaret ortamında faaliyet gösteren ETHS’nin yükümlülükleri şu şekilde sıralanabilecektir:

İşlem Rehberi Tutma Yükümlülüğü: Doğrudan ulaşılabilecek şekilde ürün veya hizmetlerin satışına ilişkin süreçler hakkında detaylı bilgiler içeren “işlem rehberi” tutmalıdır.

Siparişe İlişkin Yükümlülükler: İkinciel mallar ayrı kategoride satışa sunulmalı, alıcının ödeyeceği toplam bedel ve sözleşmenin diğer şartları alıcı tarafından açıkça görülebilmeli, ekmasrafların oluşabileceğine ilişkin bilgi, özet sipariş formu ve geri al gibi teknik araçların sunulması, sözleşme hükümlerinin alıcıya ulaştırılması gerekmektedir.

Çevrim İçi Arama Motorlarında Tanıtım ve Erişim Kısıtlaması: Yazılı şekilde ya da elektronik ortamda önceden olumlu irade beyanlarını almadan ekonomik bütünlük içinde bulunmadığı kişilerin ETBİS’e kayıtlı alan adlarının münhasıran ana unsurunu oluşturan tescilli markalarından oluşan anahtar kelimelere reklam vererek çevrim içi arama motorlarında pazarlama ve tanıtım faaliyetinde bulunamayacaklardır. Eğer ki bu durum ihlal edilirse, Bakanlık’a şikayet hakkı saklıdır. Bu durumda ihlalin tespiti halinde, Bakanlığın ETHAS ve ETHS’ye ulaşmasını izleyen 24 saat içerisinde ETHAS ve ETHS’nin ihlale onu olan içeriği ortadan kaldırma ve Bakanlığa bilgi verme yükümlülüğü vardır.

Pay Devri Bildirim Yükümlülüğü: Orta, büyük ve çok büyük ölçekli ETAHS ile orta, büyük ve çok büyük ölçekli ETHS, borsada kayden izlenen paylar hariç olmak üzere, şirket ortaklarının şirket içi yüzde beş ve katlarına ulaşan pay devir veya edinimlerini, bu oranlara ulaşılmasını sağlayan devrin veya edinimin paydefterine işlendiği tarihten itibaren bir ay içinde ETBİS’e bildirmelidir.

Bağımsız Denetim Yükümlülüğü: Orta, büyük ve çok büyük ölçekli ETAHS ile orta, büyük ve çok büyük ölçekli ETHS, bağımsız denetim kuruluşuna bir önceki takvim yılına ilişkin denetim yaptırmak zorundadır.

Mevzuata Uygunluk Raporu Hazırlama Yükümlülüğü: Orta, büyük ve çok büyük ölçekli ETAHS ile orta, büyük ve çok büyük ölçekli ETHS, Kanun’a, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na, Sınai Mülkiyet Kanunu’na ve işbu kanunlara dayanılarak oluşturulan diğer düzenlemelere aykırılıkları tespit edilebilmesi amacıyla yılda bir kez inceleme yaptırarak rapor hazırlatmalıdır.

Ø  Diğer Önemli Düzenlemeler

Elektronik Ticarette Haksız Ticari Uygulamalar: Yönetmelik’te, ETAHS’nin, aracılık hizmeti sunduğu ETHS’nin ticari faaliyetlerini önemli ölçüde bozan, makul karar vermeyeteneğini azaltan veya belirli bir kararı almaya zorlayarak normal şartlarda taraf olmayacağı bir ticari ilişkinin tarafı olmasına sebep olan uygulamalarının haksız ticari uygulama olduğu ve hangi durumların haksız ticari uygulama olarak sayıldığı düzenlenmiştir. Mal veya hizmet satışı karşılığında ETHS’ye yapılması gereken ödemenin en geç, ürün satış bedelinin ETAHS’nin tasarrufuna girdiği ve siparişin alıcıya ulaştığı tarihten itibaren beş iş günü içinde bedelin tamamını içerecek şekilde yapılmaması, ETAHS tarafından satış fiyatında tektaraflı değişiklik yapılması, ETHS’nin kampanyalı mal veya hizmet satışına zorlanması Yönetmelik’te sayılan haksız ticari uygulamalardan bazılarıdır.

Fikrive Sınai Mülkiyet Hakları İhlaline Yönelik Şikâyet Başvurusu: Fikri ve sınai mülkiyet hakkı ihlaline yönelik şikâyet başvurusu dâhili iletişim sistemi, noter veya KEP aracılığıyla Yönetmelik’in 12.maddesinde belirtilen hususları içerecek şekilde ETAHS’ye yapılacaktır. Yönetmelik’te belirtilen hususlara yer verilmeyen başvurular ETAHS tarafından işleme alınmayacaktır, ancak başvuru sahibi eksikler konusunda ETAHS tarafından bilgilendirilecektir. Ayrıca, ETAHS kendisine iletilen başvuruya konu ürünü  48 saat içerisinde yayımdan kaldıracak ve ETHS’ye ve hak sahibine durum hakkında bilgilendirme yapacaktır. Yönetmelik ile şikayet başvurusuna itiraz ve şikayet başvurusunun sonuçlandırılmasına ilişkin süreçler detaylı olarak belirlenmiştir.

Aracılık Sözleşmesi: ETAHS ile ETHS arasında, ticari ilişkinin koşulları yazılı şekilde veya elektronik ortamda aracılık sözleşmesi akdedilmelidir. Yönetmelik’in 15. maddesinde, aracılık sözleşmesinde yer alması gereken asgari unsurlar detaylıca açıklanmıştır. Madde uyarınca,

• sözleşmenin kısıtlanması,
• askıya alınması veya sonlanması halleri,
• hizmet bedelleri,
• ETHS’ye yapılacak ödemelerin vadesi,
• cayma hakkı süresi,
• fikri mülkiyet haklarının kapsamı,
• veri erişim taleplerine ilişkin hususlar

 aracılık sözleşmesinde asgari olarak  yer alması gereken konulardan bazılarıdır.

Öte yandan, orta, büyük ve çok büyük ölçekli ETAHS’ler tarafından yapılan aracılık sözleşmelerinde, bedelsiz ve etkin bir şekilde veriye erişim ve veri taşıma yükümlülüklerine ilişkin bilgiye ve ETHS’nin veriye erişim ve veri taşıma taleplerinin alıcı bilgileri anonimleştirilerek on beş gün içinde karşılanacağına ilişkin bilgiye de yer verilmesi zorunludur.

Aracılık sözleşmesinde değişikliklerin yapılması halinde, değişiklik bildiriminin yapılmasını takiben 15 gün günlük süre sonunda değişiklikler uygulamaya konulacaktır. Ancak, Yönetmelik ile belirlenen bazı hallerde bu sürenin 30 güne uzatılması mümkündür. 

Reklama İlişkin Sınırlandırmalar: Büyük ve çok büyük ölçekli ETAHS ve ETHS’ler 

• Netişlem hacminin aynı takvim yılına ilişkin 12 aylık ortalama Tüketici Fiyat Endeksi değişim oranı uygulanmış tutarının 30 milyar Türk liralık kısmı için bututarın %2’si,
• 30 milyar Türk lirasının üzerindeki kısmı için ise bu tutarın ‰ 3’üne

kadar reklam harcamasını izleyen takvim yılında yapabilecektir.

Hesaplanan bu tutar, net işlem hacmine dâhil edilen ETAHS’ler ile bunların ekonomik bütünlüğü içinde bulunup elektronik ticaret pazar yerinde faaliyet gösteren ETHS’lerin yıllık toplam reklam bütçesini oluşturacaktır ve bütçe, ETAHS ve ETHS’ler arasında net işlem hacmine katkıları oranında paylaştırılacaktır.

Bir takvim yılına ilişkin reklam bütçesinin kullanılmayan kısmı izleyen dönemlere veya yıllara devredilemeyecektir. Reklam bütçelerinin %25’ine kadar yapılan sponsorluk harcamaları bu bütçelere dâhil edilmeyecektir.

İndirim Bütçesine İlişkin Getirilen Sınırlamalar: Büyük ve çok büyük ölçekli ETAHS ve ETHS’ler

• Netişlem hacminin aynı takvim yılına ilişkin 12 aylık ortalama Tüketici Fiyat Endeksi değişim oranı uygulanmış tutarının 30 milyar Türk liralık kısmı için bututarın %2’si,
• 30 milyar Türk lirasının üzerindeki kısmı için ise bu tutarın ‰ 3’üne

kadar indirim imkanını izleyen takvim yılında yapabilecektir.

Yönetmelik ile hangi durumların doğrudan indirim bütçesi kapsamında değerlendirileceği düzenlenmiştir. Bu doğrultuda, promosyon, ödül, kupon, hediye çeki, indirim kodu ve ücretsiz ürünlerin maddi değeri, alıcının bir ödeme hizmeti sağlayıcısı nezdindeki ödeme hesabına, ön ödemeli kartına, elektronik ticaret ortamındaki hesabına yatırılan veya bir ödeme hizmeti sağlayıcısı vasıtasıyla yapılan ödeme tutarı, taksitli satışlarda vade farkı bedeli, sosyal medya aracılığıyla paylaşılan indirim kodu üzerinden sağlanan indirim tutarı, çoklu satın alma işlemlerinde sağlanan indirim tutarı, bir malın satın alınması karşılığında ücretsiz sunulan ürünlerin maddi değeri, ücretsiz kargo sağlanması halinde kargo bedeli gibi hususlar Yönetmelik kapsamında indirim başlığı altında değerlendirilmektedir. Ayrıca, bir takvim yılına ilişkin indirim bütçesinin kullanılmayan kısmı izleyen dönemlere veya yıllara devredilemez.

E-Ticaret Lisans Başvurusu: Yönetmelikile birlikte ETAHS’lerin bir takvim yılında gerçekleştirdiği net işlem hacmine göre hesaplanan e-ticaret lisans ücretleri düzenlenmiştir.

Ø  Düzenlemelerin İntibak ve Yürürlük Tarihleri

Yönetmelik ile getirilen yeni düzenlemelere uyum kademeli bir şekilde gerçekleştirilecektir. Bu doğrultuda, uyumluluk sürecine ilişkin konu özelinde farklı tarihler belirlenmiştir. Aşağıda Yönetmelik ile getirilen yeni düzenlemelere uyumluluk için öngörülen intibak ve yürürlük tarihlerini bulabilirsiniz. 

Yönetmelik’e buradan ulaşabilirsiniz.