Sermaye Pı̇yasası Kanunu’nda Değı̇şı̇klı̇k Yapılmasına Daı̇r Kanun Teklı̇fı̇: Kripto Varlık Piyasasında Güncel Gelişmeler
16 Mayıs 2024 tarihinde 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'nda (“SPKn”) Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ("Kanun Teklifi” veya “Teklif") Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne ("TBMM") sunulmuştur. Yazımızda detayları ile inceleneceği üzere kanun teklifi özetle, (i) kripto varlıkları ve kripto varlık hizmet sağlayıcılarını tanımlamayı, (ii) kripto varlık alım-satım platformlarının faaliyetlerini düzenlemeyi, (iii) kripto varlık yatırımcılarını koruma altına almayı ve (iv) kripto varlıklar aracılığı ile kara para aklama ve terör finansmanı risklerini azaltmayı amaçlamaktadır. Kripto varlık sektöründeki aktörler ve kullanıcılar tarafından uzun bir süredir beklenen düzenleme, kabulü halinde ilgili konuda Türkiye'deki doğrudan ilk yasal düzenleme olacaktır.
Yayınlanma Tarihi: 23/05/2024

1.     Kanun Teklifi ile Birlikte Getirilen Tanımlamalar

 

Kanun Teklifi ile cüzdan, kripto varlık, kripto varlık hizmet sağlayıcı, kripto varlık saklama hizmeti, platform kavramlarının tanımı yapılmıştır. Kripto varlık sektörünün temel terimleri olarak da nitelendirilebilecek bu terimlerin tanımları aşağıdaki gibidir:

 

Cüzdan

Kripto varlıkların transfer edilebilmesini ve bu varlıkların ya da bu varlıklara ilişkin özel ve açık anahtarların çevrimiçi veya çevrimdışı olarak depolanmasını sağlayan yazılım, donanım, sistem ya da uygulamalar

Kripto Varlık

Dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak elektronik olarak oluşturulup saklanabilen, dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan ve değer veya hak ifade edebilen gayri maddi varlıklar

Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcı

Platformları, kripto varlık saklama hizmeti sağlayan kuruluşları ve bu Kanuna dayanılarak yapılacak düzenlemelerde kripto varlıkların ilk satış yada dağıtımı dahil olmak üzere kripto varlıklarla ilgili olarak hizmet sağlamak üzere belirlenmiş diğer kuruluşlar

Kripto Varlık Saklama Hizmeti

Platform müşterilerinin kripto varlıklarının veya bu varlıklara ilişkin cüzdandan transfer hakkı sağlayan özel anahtarların saklanmasını, yönetimini veya Sermaye Piyasası Kurulu (“Kurul”) belirlenecek diğer saklama hizmetleri

Platform

Kripto varlık alım satım, ilk satış ya da dağıtım, takas, transfer, bunların gerektirdiği saklama ve belirlenebilecek diğer işlemlerin bir veya daha fazlasının gerçekleştirildiği kuruluşlar

  

2.     Sermaye Piyasası Araçlarının Kripto Varlık Olarak İhracında Kayden İzleme

 

SPKn kapsamında ihraç edilen sermaye piyasası araçlarının senede bağlanmaksızın elektronik ortamda kayden ihracı esastır. Ancak Kanun Teklifi ile buna bir istisna getirilerek, sermaye piyasası araçlarının bu madde hükümlerine göre kayden ihraç edilerek Merkezi Kayıt Kuruluşu (“MKK”) tarafından izlenmesi yerine, kripto varlık olarak ihracına ve bunların oluşturulup saklandıkları hizmet sağlayıcılar tarafından sunulan elektronik ortam nezdinde kayden izlenmesine ilişkin düzenleme getirilmiştir. Sermaye piyasası araçlarının kripto varlık olarak ihracı hâlinde; hakların izlenmesi, üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesi ve devredilmesinde, bunların oluşturulup saklandıkları elektronik ortamdaki kayıtlar esas alınır. Burada her ne kadar cüzdan hizmeti MKK tarafından verilmeyecek ise de elektronik ortamdaki kayıtlarla MKK sistemi arasında entegrasyon sağlanması zorunlu tutulabilecektir. Detayları ikincil düzenlemeler ile belirlenmesi gerekmekle birlikte kanun koyucu tarafından tasarlanan yapıda esas kayıt yükümlülüğünün hizmet sağlayıcılara ait olduğu ancak kayıtların eşzamanlı olarak MKK sistemleri ile de entegre olacağı öngörülmektedir.

 

3.     Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarına Kuruluş ve Faaliyet İzni Zorunluluğu


  • Platformlar da dahil olmak üzere tüm kripto varlık hizmet sağlayıcılarının, faaliyetlerine devam edebilmeleri veya yeni faaliyete başlayabilmeleri için Kurul’dan izin almaları gerekecektir.
  • Mevcut kripto varlık hizmet sağlayıcıları, Kanun Teklifi'nin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içinde Kurula başvuruda bulunmalıdır. Aksi takdirde, üç ay içinde tasfiye kararı almaları ve yeni müşteri kabul etmemeleri gerekecektir.
  • Yalnızca kuruluşta ve faaliyet izni başvurusu esnasında değil, sonradan kripto varlık hizmet sağlayıcılarının pay yapılarında meydana gelen değişikliklerinde de, bu değişikliklere ilişkin Kuruldan izin alınması gerekecektir.

4.     Sistem Güvenliğinin Sağlanması

 

Kripto varlık piyasası ve kullanıcılarının korunması amacıyla, kripto varlık hizmet sağlayıcılarına, sistemlerinin güvenli bir şekilde yönetilebilmesi için gerekli düzenlemeleri yapma, önlemleri alma ve gerekli iç kontrol birim ve sistemlerini oluşturma yükümlülüğü getirilmiştir. Kripto varlık hizmet sağlayıcıların kuruluşlarına ve/veya faaliyete başlamalarına Kurulca izin verilebilmesi için bilgi sistemleri ve teknolojik altyapıları konularında TÜBİTAK’ın belirleyeceği kriterlere uygunluk şartı getirilmektedir.

 

5.     Hizmet Sağlayıcılarının Ortak ve Yöneticilerinin Nitelikleri

 

Teklif ile getirilen bir diğer önemli düzenleme kapsamında,


- Kripto varlıkhizmet sağlayıcıları ortaklarının,

-Yönetim kuruluüyeleri veya temsil yetkililerinin,

-Hizmetsağlayıcısının dağıtılabilir karının yarısından fazlasını tek başına almahakkına haiz olanların,

-Yönetim kurulundaüye sayısının yarısından fazlasını seçme veya aday gösterme hakkı bulunanların,

-Tüzel kişi kurucuortakları sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak yüzde onveya daha fazlasını temsil eden payları ile bu oranın altında olsa dahi yönetimkurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylarına sahip ortaklarının

 

teklifin 3. maddesinde yer alan, (i) müflis olmama, (ii) konkordato ilan etmiş̧ olmama, (iii) sayılı suçlardan hükümlü olmama, (iv) SPKn nezdinde yasaklı olmama, (v) gerekli mali güç ve itibara sahip olma gibi bir dizi şartları sağlaması şartı aranmaktadır. Özellikle paydaşların, sayılan şartları kaybetmesi halinde, sahip oldukları payları bu şartları sağlayan kişilere altı ay içinde devretmeleri gerekecektir.

 

6.     Yurt Dışında Yerleşik Platformlar Tarafından Türkiye’de Yerleşik Kişilere Yönelik Faaliyette Bulunulması


Yurt dışında yerleşik platformlar tarafından Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik faaliyette bulunulması ya da Kurulca yapılacak düzenlemeler kapsamında kripto varlıklara ilişkin yasaklanmış bir faaliyetin Türkiye’de yerleşik kişilere sunulması da izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı sayılır.


Yurt dışında yerleşik platformlar tarafından Türkiye’de iş yeri açılması, Türkçe internet sitesi oluşturulması, sunulan kripto varlık hizmetlerine ilişkin olarak doğrudan ve/veya Türkiye’de yerleşik kişi ya da kurumlar aracılığıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde bulunulması durumlarından herhangi birinin varlığı halinde faaliyetlerin Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik olduğu kabul edilir. Bu durumda, platformun Türkiye'de faaliyet izni alması gerekmektedir.


Kanun Teklifi'nde yer alan düzenlemeler yürürlüğe girdikten sonraki 3 ay içerisinde, Türkiye'de faaliyet izni almayan yurt dışı platformlar, Türkiye'de yerleşik kişilere yönelik faaliyetlerini sonlandırmak zorunda kalacaklardır.

 

7.     Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıların Faaliyetlerine ve Kripto Varlıkların Transfer ve Saklamasına İlişkin Düzenlemeler

 Hizmet Sağlayıcıları ve Müşterileri Arasındaki Sözleşmeler:


-Kripto varlıkhizmet sağlayıcıları ile bunlarda işlem yapmak isteyen müşteriler arasında imzalanan sözleşmeler yazılı şekilde veya uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle mesafeli olarak ya da mesafeli olsun olmasın Kurulun yazılı şeklin yerine geçebileceğini belirlediği ve bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden gerçekleştirilecek ve müşteri kimliğinin doğrulanmasına imkân verecek yöntemler yoluyla kurulabilecektir. Diğer bir anlatımla, yazılı sözleşmenin yanı sıra günümüzde sıklıkla kullanılan online bankacılık sözleşmelerindeki uzaktan sözleşme akdedilmesi usulünün burada da uygulanabileceğini söylemek mümkün olmaktadır.


-Kurul sözleşmelerin içeriğinde yer alması gereken asgari hususlara ilişkin belirlemeler yapabilecektir.


-Müşterilerin korunması amacıyla getirilen önemli nitelikteki teklif hükmü kapsamında, kripto varlık hizmet sağlayıcıların müşterilerine karşı sorumluluğunu ortadan kaldıran veya sınırlandıran her türlü sözleşme şartı geçersiz olacaktır.


 -Platformlar müşterilerinin işlemlerine ilişkin itirazlarını ve şikâyetlerini etkin şekilde çözecek dâhili mekanizmalar kurmakla yükümlüdür.


-Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, müşterilerin kimliklerini, 11 Ekim 2006 tarihli ve 5549sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ve diğer mevzuat hükümleri kapsamında tespit etmekle yükümlüdür. 


Yazılı Listeleme Prosedürü: Platformlarca kendi bünyelerinde işlem görecek veya ilk satış̧ ya da dağıtımı yapılacak kripto varlıkların belirlenmesine ve bunların işlem görmesinin sonlandırılmasına ilişkin yazılı listeleme prosedürü oluşturulması zorunludur. Belirlenecek ilke ve esaslarda, TÜBİTAK’ın ya da gerekli görülen diğer kurum ve kuruluşların görüşü alınarak kripto varlıkların teknolojik özelliklerine ilişkin teknik kriterlere yer verilebilir. Bir kripto varlığın platformlarca listelenmiş̧ olması bunların kamuca tekeffülü anlamına gelmez. 


Hesap Akışlarının Kontrolü: SPKn kapsamında, piyasa bozucu eylemlerin vuku bulmuş olması halinde faillerin idari para cezası ile karşılaşması söz konusu olacaktır. Makul bir ekonomik veya finansal gerekçeyle açıklanamayan, platform nezdindeki işlemlerin güven, açıklık ve istikrar içinde çalışmasını bozacak nitelikteki eylem ve işlemler SPKn kapsamında piyasa bozucu eylem olarak nitelendirilecektir.


Kanun Teklifi kapsamında, platformlar işlemlerin güvenilir, şeffaf, etkin, istikrarlı, adil, dürüst ve rekabetçi bir şekilde gerçekleşmesini sağlamak ve piyasa bozucu nitelikte eylem ve işlemlerin tespit edilmesi, önlenmesi ve tekrarlanmaması amacıyla emir ve işlem esasları belirlemekle yükümlüdür. Platformalar yine bu amaçla, bünyelerinde gerekli gözetim sistemlerini kurmalı ve her türlü önleyici tedbirleri almalıdır. Platformlar, bünyelerinde piyasa bozucu nitelikte eylem ve işlemlerin gerçekleşmesi halinde, gerekli tespitleri yapmak, bu nitelikteki eylem ve işlemleri gerçekleştiren hesapların kısıtlanması, durdurulması ve kapatılması dahil olmak üzere gerekli tedbirlerialmak ve ulaşılan tespitleri rapora bağlayarak Kurul’a bildirmekle yükümlü olacaktır.   

Yatırımcı İlişkilerinde Sorumluluk ve Tanzim: Platformlar ile müşterileri arasındaki ilişkiler ve platformlarda gerçekleştirilen işlemler nedeniyle taraflar arasında oluşan uyuşmazlıklar genel hükümlere tabidir. Platformlara Kurul tarafından faaliyet izni verilmiş̧ olması, işlemlerin kamunun güvencesi altında olduğu anlamına gelmez. Kripto varlıklar SPKn 82. maddesinde düzenlenen yatırımcı tazmin hükümlerine tabi değildir. Bu noktada, kripto piyasasının SPKn kapsamında düzenlenmesi ve ancak kripto varlık sahiplerinin, diğer sermaye piyasası araçları sahiplerinden farklı olarak yatırımcı tanzim hükümlerinden ayrık tutulmasının isabetli olmadığı düşünülebilecektir.

Bir kripto varlık hizmet sağlayıcısının hukuka aykırı faaliyetleri ile nakit ödeme ve/veya kripto varlık teslim yükümlülüklerini yerine getirememesinden kaynaklanan zararlardan ilgili kripto varlık hizmet sağlayıcıları sorumludur.

Öte yandan, hizmet sağlayıcıların kusuru olmaksızın sunulan hizmetlerde yaşanan kesintilerden kaynaklanan, geçici bir süre emir iletilememesi ya da işlem/transfer yapılamaması hâlleri ve benzeri hâllerde ortaya çıkan zararlar ise düzenleme kapsamında değerlendirilmeyecektir.

Varlıkların Müşteri Cüzdanlarında Saklanması: Platformların müşterilerine ait kripto varlıkların müşterilerin kendi cüzdanlarında bulundurulması esastır. Müşterilerin kendi cüzdanlarında bulundurmayı tercih etmedikleri kripto varlıklara ilişkin saklama hizmeti ancak, Kurul tarafından yapılacak düzenleme uyarınca yetkilendirilmiş ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu tarafından uygun görülen bankalarca veya Kurulca kripto varlık saklama hizmeti sunma konusunda yetkilendirilmiş diğer kuruluşlarca sunulabilecek ve müşterilere ait nakitlerin bankalarda tutulması zorunlu olacaktır.

Kripto varlıkların haczi: Müşterilere ait nakit ve kripto varlıklar, kripto varlık hizmet sağlayıcıların malvarlığından ayrı olup, kayıtlar da bu hükme uygun olarak tutulur. Bu sebeple, müşterilerin her ne suretle olursa olsun kripto varlık hizmet sağlayıcıları nezdinde bulunan nakit ve kripto varlıkları, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının borçları nedeniyle, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının malvarlığı ise müşterilerin borçları nedeniyle kamu alacakları için olsa dahi haczedilemez, rehnedilemez, iflas masasına dâhil edilemez ve üzerlerine ihtiyati tedbir konulamaz.

 Diğer yandan, bankalar nezdinde tutulmakta olan müşteri nakitlerinin ilgili yatırım kuruluşu müşterileri için açılacak olan münferit hesap veya hesaplarda, yatırım kuruluşunun kendi nakit varlığından ayrı olarak izlenmesi esastır. Bu hesaplarda bakiyesi yer alan müşterilerle ilgili tedbir, haciz ve benzeri her türlü idari ve adli talepler münhasıran ilgili yatırım kuruluşuna bildirilir ve yatırım kuruluşu tarafından yerine getirilecektir.

 

8.      İzinsiz Faaliyetlerde Uygulanacak Tedbirler

 

Kanun teklifi ile, izinsiz faaliyetlerin yürütülmesi halinde SPKn’de mevcut tedbirler, kripto varlık piyasası için de uygulanabilecektir:

 

·      SPKn 99. maddesinin üçüncü fıkrası, internet ortamındaki izinsiz faaliyetlerin durdurulması yetkisini mahkeme yerine kurul tarafından verilecek şekilde aşağıdaki gibi değiştirilmiştir:

 

Eski Metin

Yeni Metin

İzinsiz sermaye piyasası faaliyetlerinin, internet aracılığı ile yürütüldüğü tespit edildiğinde; içerik ve yer sağlayıcılarının yurt içinde olması hâlinde, erişimin engellenmesine ilgili mevzuat uyarınca Kurul tarafından yapılan başvuru üzerine mahkemelerce karar verilir. İçerik ve yer sağlayıcılarının yurt dışında bulunması hâlinde, Kurulun başvurusu üzerine Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu erişimi engeller.

İzinsiz sermaye piyasası faaliyetlerinin, internet aracılığı ile yürütüldüğü tespit edildiğinde; internet aracılığıyla yapılan yayınlarla ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine Kurul tarafından karar verilir. Karar uygulanmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilir." 

 

·       Aynı maddenin dördüncü fıkrası, bir önceki fıkradaki değişiklik ile uyumlu olacak şekilde aşağıdakigibi değiştirilmiştir:

Eski Metin

Yeni Metin

Kuruldan izin alınmaksızın kitle fonlama platformları aracılığıyla halktan para toplandığına veya Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik olarak internet aracılığıyla yurt dışında kaldıraçlı işlem ve kaldıraçlı işlemlerle aynı hükümlere tabi olduğu belirlenen türev araç işlemleri yaptırıldığına ilişkin bilgi edinilmesi halinde, Kurulun başvurusu üzerine Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, ilgili internet sitesine erişimi engeller.

Kuruldan izin alınmaksızın kitle fonlama platformları aracılığıyla halktan para toplandığına veya Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik olarak internet aracılığıyla yurt dışında kaldıraçlı işlem ve kaldıraçlı işlemlerle aynı hükümlere tabi olduğu belirlenen türev araç işlemleri yaptırıldığına ilişkin bilgi edinilmesi halinde, internet aracılığıyla yapılan yayınlarla ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine Kurul tarafından karar verilir. Karar uygulanmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilir.

  

Tedbire Konu Eylem

Kurul Tarafından Uygulanacak Tedbirler

Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıların Hukuka Aykırı Faaliyet ve İşlemleri

·  İlgililerden aykırılıkların Kurulca belirlenen bir sürede giderilmesini ve SPKn’ye, işletme amaç ve ilkelerine uygunluğun sağlanmasını istemek

· Doğrudan bu kurumların faaliyetlerinin kapsamını sınırlandırmak veya geçici olarak durdurmak, tamamen veya belirli sermaye piyasası faaliyetleri itibarıyla yetkilerini iptal etmek ya da öngöreceği diğer her türlü tedbiri almak

·     Ek olarak, hukuka aykırı faaliyet veya işlemlerde sorumluluğu tespit edilen yöneticilerin ve çalışanların sahip oldukları SPK lisansları geçici veya sürekli olarak iptal edilebilecek, haklarında suç duyurusunda bulunulabilecek ve yargılama sonuçlanıncaya kadar imza yetkilerini sınırlandırabilecek veya kaldırabilecektir.

 

İzinsiz Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılığı Faaliyet

Kurul, izinsiz sermaye piyasası faaliyetlerinin durdurulması için gerekli her türlü tedbiri almaya, her türlü hukuki ve cezai sorumluluk saklı kalmak kaydıyla, izinsiz sermaye piyasası faaliyet ve işlemlerinin doğurduğu sonuçların iptali ve nakit ya da sermaye piyasası araçlarının hak sahiplerine iadesi için tespit tarihlerinden itibaren bir yıl ve her hâlde vukuu tarihlerinden itibaren beş yıl içinde dava açmaya yetkilidir

İzinsiz Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılığı Faaliyetinde Bulunanların İlan, Reklam ve Açıklamaları İle Her Türlü̈ Ticari İletişimleri

Sermaye piyasasında izinsiz olarak faaliyette bulunduğu, yetki belgeleri iptal olunduğu, faaliyetleri durdurulduğu veya merkez dışı örgütleri kapatıldığı hâlde ticaret unvanlarında, ilan ve reklamlarında, sermaye piyasasında faaliyette bulundukları intibaını uyandıracak kelime veya ibare kullanıldığının tespiti hâlinde, sorumlular hakkında cezai kovuşturma yapılmakla birlikte, gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde, sorumluların ilgili mevzuat uyarınca ilan ve reklamları durdurulabilir, kanuna aykırı belgeleriyle, ilan ve reklamları toplatılabilir ve Kurulun talebi üzerine ilgili yer en büyük mülkî amirince bunların işyerleri geçici olarak kapatılabilir.

 

 

 

9.     Denetim Yükümlülüğü ve Yaptırımlar

  • Teklif kapsamında, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının mali denetimi ve bilgi sistemlerinin bağımsız denetimi, Kurulca ilan edilen listede yer alan bağımsız denetim kuruluşlarınca yapılacaktır. 
  • İzin almaksızın kripto varlık hizmet sağlayıcısı olarak faaliyet yürüttüğü tespit edilen gerçek kişiler ve tüzel kişilerin yetkilileri üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin günden on bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılırlar.

  • Tüzel kişilere kesilecek idari para cezasının sınırlarının belirlenebilmesi adına, SPKn’nin 103. maddesi teklif kapsamında aşağıdaki şekilde tadil edilmiştir: 

Eski Metin

Yeni Metin

Bu Kanuna dayanılarak yapılan düzenlemelere, belirlenen standart ve formlara ve Kurulca alınan genel ve özel nitelikteki kararlara aykırı hareket eden kişilere Kurul tarafından yirmi bin Türk Lirasından iki yüz elli bin Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir. Ancak, yükümlülüğe aykırılık dolayısıyla menfaat temin edilmiş olması hâlinde verilecek idari para cezasının miktarı bu menfaatin iki katından az olamaz. Tüzel kişilere, aykırılığın ağırlığı ve etkilediği mağdur sayısı dikkate alınarak bu fıkranın birinci cümlesinde yer alan asgari miktardan az olmamak üzere bağımsız denetimden geçmiş yıllık finansal tablolarında yer alan brüt satış hasılatının %1’i ile vergi öncesi kârının %20’sinden yüksek olanına kadar idari para cezası verilir.

Bu Kanuna dayanılarak yapılan düzenlemelere, belirlenen standart ve formlara ve Kurulca alınan genel ve özel nitelikteki kararlara aykırı hareket eden kişilere Kurul tarafından yirmi bin Türk Lirasından iki yüz elli bin Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir. Ancak, yükümlülüğe aykırılık dolayısıyla menfaat temin edilmiş olması hâlinde verilecek idari para cezasının miktarı bu menfaatin iki katından az olamaz. Tüzel kişilere, aykırılığın ağırlığı ve etkilediği mağdur sayısı dikkate alınarak bu fıkranın birinci cümlesinde yer alan asgari miktardan az olmamak üzere aykırılık tarihinden önceki son bağımsız denetimden geçmiş yıllık finansal tablolarında yer alan brüt satış hasılatının %1’i ile vergi öncesi kârının %20’sinden yüksek olanına kadar idari para cezası verilir. Tüzel kişiliğin niteliğine göre, brüt satış̧ hasılatı ile vergi öncesi kârın belirlenmesine ilişkin usul ve esaslar Kurulca düzenlenir

(9) Bu maddede ve Kanunun 104 üncü maddesinde belirtilen menfaat hesaplamalarında; kişinin menfaatin elde edilmesiyle bağlantılı işlemler ve faaliyetlerde ödediği komisyonlar, vergiler, kredi faizleri, danışmanlık ücretleri ve Kurulca benzer kapsamda olduğu değerlendirilen diğer maliyetleri dikkate alınmaksızın ve elde edilen menfaatin nakde çevrilip çevrilmediğine bakılmaksızın hesaplama yapılır. Alım satım işlemleriyle ilgili olarak yapılacak menfaat hesaplamalarında dikkate alınacak fiyatlar, maliyet yöntemleri ile diğer hususlara ilişkin esaslar Kurulca belirlenir.                           


  • Kanun Teklifi, kripto varlık hizmet sağlayıcıların yönetim kurulu üyeleri ve diğer mensupları ile faaliyet izni kaldırılan bir kripto varlık hizmet sağlayıcının hukuken veya fiilen yönetim veya kontrolünü elinde bulundurmuş olan gerçek kişi ortakları bakımından özel bir zimmet suçu tanımı getirmiştir. Bu suçu işleyenler hakkında, suçun unsurlarına göre, sekiz yıldan yirmi iki yıla kadar hapis cezası ve yirmi bin güne kadar adli para cezası uygulanması söz konusu olacaktır.

                                        

    10.  Geçiş Hükümleri

     

    Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılar, Kanun Teklifi’nin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içinde Kurul’a, faaliyet izni almak üzere gerekli başvuruları yapacakları veya müşterilerini zarara uğratmaksızın üç ay içinde tasfiye kararı alacaklarına ve tasfiye sürecinde yeni müşteri kabul etmeyeceklerine dair bir beyan sunmakla yükümlü olacaktır. Belirtmek gerekir ki,  Teklif metninden bir aylık sürenin, başvuru yapılması için değil, başvuru yapılacağına ilişkin beyanın Kurul’a sunulması için nihai bir süre olarak kararlaştırıldığı anlaşılmaktadır. Başvurunun yapılması için kesin süre sınırı Teklif metninde açıkça belirtilmemiştir. Kanun Teklifi yürürlüğe girmesinden sonra faaliyete başlamak isteyenler ise, faaliyetlerine başlamadan önce Kurul’a başvuruda bulunarak faaliyet izni almak üzere gerekli başvuruları yapacaklarını beyan edeceklerdir.

     

    Önemine binaen, belirtilen süre içinde beyanın sunulmaması halinde, kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyetini devamı izinsiz faaliyet olarak değerlendirilecektir.

     

    Her halükarda, ikincil düzenlemelerin de kabulünden sonra kripto varlık hizmet sağlayıcıların faaliyetlerine ve kripto varlıkların transfer ve saklanmasına ilişkin faaliyet izni yükümlülüğü daha kesin ve net olarak belirlenecektir. Dolayısıyla, bir aylık süre içerisinde beyan yükümlülüğü sağlandıktan sonra, faaliyet/kuruluş izni başvuruları için ikincil düzenlemelerin yürürlüğü beklenecektir.

     

    Sonuç Olarak

     

    Yukarıda özetlenen, genel anlamda çerçeve nitelikte ve SPKn hükümlerine entegre edilmek suretiyle oluşturulan Kanun Teklifi’nde, birçok noktada ikincil düzenleme yapma yetkisinin Kurula verildiği söylemek gerekmektedir.

     

    Kripto varlık mevzuatına ilişkin uluslararası metinlerle, özellikle 149 maddeden oluşan Avrupa Birliği Kripto Varlık Piyasaları Tüzüğü’ne kıyasla teklifin kapsamının dar olarak yorumlanabileceğini de söylemek mümkündür.

     

    Ancak, uzun zamandır regüle bir düzenleme bekleyen Türk kripto varlık piyasasının, kanun koyucu tarafından ilk defa ele alınmış olması sebebiyle, kripto varlık hizmet sağlayıcıları başta olmak üzere tüm kripto piyasa aktörlerinin Kanun Teklifi’nin kabulü sonrası, ikincil düzenlemeleri takip etmesi ve mevcut kanuna uyum konusunda özen göstermesi önerilmektedir.

     

Yasal Uyarı | Çerez Politikası | Kullanım Koşulları | Kişisel Verilerin İşlenmesi Hakkında Aydınlatma Metni | © 2024 DL Avukatlık Bürosu