5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
Bir süredir kamuoyunun gündeminde olan 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nda (“Kanun”) bir dizi değişiklikler yapılmasını öngören Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair 7527 sayılı Kanun (“Değişiklik”) tartışmaların gölgesinde 30 Temmuz 2024 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilerek 2 Ağustos 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmış, Değişiklik yayım tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiştir.
Yayınlanma Tarihi: 02/08/2024

İlgili değişikliklerin kanunlaşma sürecini can dostlarımız için endişe ile takip ettiğimizi öncelikli olarak belirtmek isteriz. Güvenlik ile sağlık endişelerine çözüm olarak, (i) hukuken yeterli hükümlere sahip Kanun hükümlerinin uygulanması, (ii) etkin kısırlaştırma, aşılama & sahiplendirmeye teşvik politikaları izlenmesi, (iii) hayvan satışının etkin bir şekilde kısıtlanması, (iv) bu düzenlemelere uymayan kişi ve yetkililere karşı caydırıcı cezalar uygulanması, (v) mevcut bakımevlerinin koşullarının iyileştirilmesi gibi yapıcı çözümlerle yasalaşma sürecinin sonuçlanmasını umutla beklediğimize de ayrıca işaret etmek isteriz.  

 

Değişiklik metni ile getirilen yeni hükümlere ilişkin açıklamalarımızı ve karşılaştırma tablolarını aşağıda dikkatlerinize sunarız.

 

1-) Kanun Amaç ve Tanımlamalarında Yapılan Değişiklikler

 

Değişiklik ile, Kanun’un “Amaç” başlıklı 1. maddesinde yer alan hüküm, hayvanların korunması sınırlarını insan, hayvan ve çevre sağlığı çerçevesinde ele alacak şekilde değiştirilmiştir.

 

Mevcut Kanun tanımlamalarında Kontrollü Hayvan tanımı, Sahipli Hayvan olarak değiştirilmiş ve tanıma Bakanlık veri tabanına kayıtlı olma şartı eklenmiştir. Böylelikle, evcil/sahipli olsa dahi Bakanlık veri tabanına kayıtlı ve çipi bulunmayan hayvanlar Sahipli Hayvan olarak nitelendirilmeyecektir. Benzer şekilde, Sahipsiz Hayvan tanımında değişiklik yapılarak, mevcut tanımda yer alan detaylı açıklamadan vazgeçilerek Sahipli Hayvan tanımına girmeyen tüm hayvanların Sahipsiz Hayvan olarak değerlendirilmesi yaklaşımı benimsenmiştir.

 

Mevcut tanımlamalarda hayvan bakımevleri hayvanların rehabilite edileceği yerler olarak tanımlanmakta iken, Değişiklik sonrası bu rehabilitasyon yükümlülüğünün sahiplendirilinceye kadar olduğu yönünde ekleme yapılmıştır. Böylelikle hayvan bakımevlerinin öncelikli görevine rehabilitasyona ek olarak sahiplendirme amacı da eklenmiştir.

 

Değişiklik Öncesi

Değişiklik Sonrası

Amaç

Madde 1- Bu Kanunun amacı; hayvanların rahat yaşamlarını ve hayvanlara iyi ve uygun muamele edilmesini temin etmek, hayvanların acı, ıstırap ve eziyet çekmelerine karşı en iyi şekilde korunmalarını, her türlü mağduriyetlerinin önlenmesini sağlamaktır.

Amaç

Madde 1- Bu Kanunun amacı; insan, hayvan ve çevre sağlığı gözetilmek kaydıyla hayvanların rahat yaşamlarını ve hayvanlara iyi ve uygun muamele edilmesini temin etmek, hayvanların acı, ıstırap ve eziyet çekmelerine karşı en iyi şekilde korunmalarını, her türlü mağduriyetlerinin önlenmesini sağlamaktır.

Tanımlar

Madde 3- Bu Kanunda geçen terimlerden;

….

 

f) Sahipsiz hayvan: Barınacak yeri olmayan veya sahibinin ya da koruyucusunun ev ve arazisinin sınırları dışında bulunan ve herhangi bir sahip veya koruyucunun kontrolü ya da doğrudan denetimi altında bulunmayan evcil hayvanları,

j) Kontrollü hayvan: Bir kişi, kuruluş, kurum ya da tüzel kişilik tarafından sahiplenilen, bakımı, aşıları, periyodik sağlık kontrolleri yapılan işaretlenmiş kayıt altındaki ev (…) hayvanlarını,

 

k) (Değişik:9/7/2021-7332/ md.) Hayvan bakımevi: Bakanlıktan izin alınmak suretiyle kurulan ve hayvanların rehabilite edileceği bir tesisi, … ifade eder.

Tanımlar

Madde 3- Bu Kanunda geçen terimlerden;

….

 

f) Sahipsiz hayvan: Sahipli hayvanlar dışında kalan evcil hayvanları

 

 


 

j) Sahipli hayvan: Bir kişi, kuruluş, kurum ya da tüzel kişilik tarafından sahiplenilen, bakımı, aşıları, periyodik sağlık kontrolleri yapılan ve Bakanlık veri tabanına kaydedilen ev hayvanlarını,

 

k) (Değişik:9/7/2021-7332/1 md.) Hayvan bakımevi: Bakanlıktan izin alınmak suretiyle kurulan ve hayvanların sahiplendirilinceye kadar barındırıldığı ve rehabilite edildiği bir tesisi ifade eder.

 

2-)  Sahipsiz Hayvanların “Bakımı” Yerine “Sahiplendirilmesi” Anlayışı

 

Mevcut Kanun metninde yer alan hayvanlara “bakmak” ifadesi yerini “sahiplenmek” lafzına bırakmıştır. Bu yaklaşımın beraberinde kişilere ve yerel yönetimlere “sahiplenme” ve “sahiplendirme” misyonu daha ön planda yüklenmiştir. Ayrıca, sahipsiz ya da güçten düşmüş hayvanların öldürülmesi yasağı, Kanun metninde yer almaya devam etmektedir ancak kanuni istisnalar hariç olmak üzere şeklinde genel bir istisna tanımı yapılarak bu yasak esnetilmiştir.

 

Değişiklik Öncesi

Değişiklik Sonrası

İlkeler

Madde 4- Hayvanların korunmasına ve rahat yaşamalarına ilişkin temel ilkeler şunlardır:

….

b) Evcil hayvanlar, türüne özgü hayat şartları içinde yaşama özgürlüğüne sahiptir. Sahipsiz hayvanların da, sahipli hayvanlar gibi yaşamları desteklenmelidir.

….

d) Hiçbir maddî kazanç ve menfaat amacı gütmeksizin, sadece insanî ve vicdanî sorumluluklarla, sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanlara bakan veya bakmak isteyen ve bu Kanunda öngörülen koşulları taşıyan gerçek ve tüzel kişilerin teşviki ve bu kapsamda eşgüdüm sağlanması esastır.

….

 

j) Yerel yönetimler, gönüllü kuruluşlarla iş birliği içerisinde, sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların korunması için hayvan bakımevleri kurarak onların bakımlarını ve tedavilerini sağlar ve eğitim çalışmaları yapar. Ayrıca yerel yönetimler, ilgili karar organının uygun görmesi halinde hayvan hastanesi kurar.

 

 

İlkeler

Madde 4- Hayvanların korunmasına ve rahat yaşamalarına ilişkin temel ilkeler şunlardır:

….

b) Evcil hayvanlar, türüne özgü hayat şartları içinde yaşama özgürlüğüne sahiptir. Sahipsiz hayvanların da, sahipli hayvanlar gibi yaşamları desteklenmelidir.

….

d) Hiçbir maddî kazanç ve menfaat amacı gütmeksizin, sadece insanî ve vicdanî sorumluluklarla, sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanları sahiplenmek  isteyen ve bu Kanunda öngörülen koşulları taşıyan gerçek ve tüzel kişilerin teşviki ve bu kapsamda eşgüdüm sağlanması esastır.

….

 

j) Yerel yönetimler, gönüllü kuruluşlarla iş birliği içerisinde, sahipsiz ve hayvanların sahiplendirilinceye kadar bakılmaları için hayvan bakımevleri kurarak onların bakımlarını ve tedavilerini sağlar ve eğitim çalışmaları yapar. Ayrıca yerel yönetimler, ilgili karar organının uygun görmesi halinde hayvan hastanesi kurar.

 

 

Sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların korunması

 

Madde 6- Sahipsiz ya da güçten düşmüş hayvanların, 3285 sayılı Hayvan Sağlığı Zabıtası Kanununda öngörülen durumlar dışında öldürülmeleri yasaktır.

 

Sahipsiz hayvanların korunması, bakılması ve gözetimi için yürürlükteki mevzuat hükümleri çerçevesinde, yerel yönetimler yetki ve sorumluluklarına ilişkin düzenlemeler ile çevreye olabilecek olumsuz etkilerini gidermeye yönelik tedbirler, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı ile eşgüdüm sağlanarak, diğer ilgili kuruluşların da görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

 

 

Sahipsiz veya güçten düşmüş hayvanların en hızlı şekilde yerel yönetimlerce kurulan veya izin verilen hayvan bakımevlerine götürülmesi zorunludur. Bu hayvanların öncelikle söz konusu merkezlerde oluşturulacak müşahede yerlerinde tutulması sağlanır. Müşahede yerlerinde kısırlaştırılan, aşılanan ve rehabilite edilen hayvanların kaydedildikten sonra öncelikle alındıkları ortama bırakılmaları esastır.

 

Hiçbir kazanç ve menfaat sağlamamak kaydıyla sadece insanî ve vicdanî amaçlarla sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanlara bakan veya bakmak isteyen ve bu Kanunda öngörülen şartları taşıyan gerçek ve tüzel kişilere; belediyeler, orman idareleri, Maliye Bakanlığı, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından, mülkiyeti idarelerde kalmak koşuluyla arazi ve buna ait binalar ve demirbaşlar tahsis edilebilir. Tahsis edilen arazilerin üzerinde amaca uygun tesisler ilgili Bakanlığın/İdarenin izni ile yapılır.

Sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların korunması

 

Madde 6- Sahipsiz ya da güçten düşmüş hayvanların, kanuni istisnalar hariç öldürülmeleri yasaktır.

 

 

Sahipsiz hayvanların korunması, bakılması ve gözetimi için yürürlükteki mevzuat hükümleri çerçevesinde, yerel yönetimler yetki ve sorumluluklarına ilişkin düzenlemeler ile insan ve çevreye olabilecek olumsuz etkilerini gidermeye yönelik tedbirler, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı ile eşgüdüm sağlanarak, diğer ilgili kuruluşların da görüşü alınmak suretiyle Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

 

Sahipsiz veya güçten düşmüş hayvanların en hızlı şekilde yerel yönetimlerce kurulan veya izin verilen hayvan bakımevlerine götürülmesi zorunludur. Bu hayvanların öncelikle söz konusu merkezlerde oluşturulacak müşahede yerlerinde tutulması sağlanır. Bakımevlerine alınan hayvanlar Bakanlık veri sistemine kaydedilir ve rehabilite edilen köpekler, sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevlerinde barındırılır.

 

Hiçbir kazanç ve menfaat sağlamamak kaydıyla sadece insanî ve vicdanî amaçlarla sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanları hayvan bakımevi kurarak sahiplenmek isteyen ve bu Kanunda öngörülen şartları taşıyan gerçek ve tüzel kişilere; belediyeler, orman idareleri, Maliye Bakanlığı, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından, mülkiyeti idarelerde kalmak koşuluyla arazi ve buna ait binalar ve demirbaşlar tahsis edilebilir. Tahsis edilen arazilerin üzerinde amaca uygun tesisler ilgili Bakanlığın/İdarenin izni ile yapılır.

 

3-) Tartışmalı Düzenleme: Ötenazi

 

Yunanca “iyi ölüm” anlamına gelen ötenazi, bir kişinin veya bir hayvanın yaşamını, yaşamlarının dayanılamayacak durumda olarak algılanması sebebiyle, acısız veya çok az acıtan bir ölümcül enjeksiyon yaparak, yüksek dozda ilaç vererek veya kişiyi yaşam destek ünitesinden ayırarak sonlandırmaktır. Ötenazi, hayvanlar için halihazırda uygulanmaktadır, ancak söz konusu durum tedavisiz hastalığa veya yaşlılığa dayalı düzeltilemez acılar çeken hayvanların, sahipleri ve/veya takip eden veteriner hekimlerin onayı ile gerçekleşen zorlu ve son çare olarak başvurulan bir süreçtir. Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesi’nde bu şekilde ölümün yalnızca zorunluluk halinde başvurulacak bir yol olabileceği de ayrıca vurgulanmıştır.

 

Değişiklik ile, bakımevlerine alınan köpeklerin, insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen, bulaşıcı veya tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olanların ötenazisinin mümkün olduğu hükmü getirilmiştir. Mevcut düzenleme halihazırla 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nda düzenlenmekte iken Kanun kapsamında yeniden vurgulanmış ve özellikle sahiplendirilmesi yasak olan ırklar için rehabilitasyon şartı öngörülmeksizin doğrudan ötenazi düzenlemesi getirilmiştir.

 

Öldürme ve ötenazi işlemlerine ilişkin usuller, henüz net ve belirli olmayıp Tarım ve Orman Bakanlığı (“Bakanlık”) tarafından çıkarılacak ikincil düzenleme ile detaylandırılacaktır.

 

Değişiklik Öncesi

Değişiklik Sonrası

Hayvanların öldürülmesi

 

Madde 13- Kanunî istisnalar ile tıbbî ve bilimsel gerekçeler ve gıda amaçlı olmayan, insan ve çevre sağlığına yönelen önlenemez tehditler bulunan acil durumlar dışında yavrulama, gebelik ve süt anneliği dönemlerinde hayvanlar öldürülemez.

 

Öldürme işleminden sorumlu kişi ve kuruluşlar, hayvanın kesin olarak öldüğünden emin olunduktan sonra, hayvanın ölüsünü usulüne uygun olarak bertaraf etmek veya ettirmekle yükümlüdürler. Öldürme esas ve usulleri Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Hayvanların ötenazisi

 

Madde 13- Kanunî istisnalar ile tıbbî ve bilimsel gerekçeler ve gıda amaçlı olmayan, insan ve çevre sağlığına yönelen önlenemez tehditler bulunan acil durumlar dışında yavrulama, gebelik ve süt anneliği dönemlerinde hayvanlar öldürülemez.

 

Bakımevine alınan köpeklerden; insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen, bulaşıcı veya tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olanlara 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen tedbir uygulanır.

 

Yerel yönetimler sahipsiz köpeklere ilişkin yürüttüğü iş ve işlemlerde Bakanlar Kurulunun 28/8/2003 tarihli ve 2003/6168 sayılı Kararı ile onaylanan Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi kapsamında gerekli idari tedbirleri almaya yetkilidir.

 

Öldürme işleminden sorumlu kişi ve kuruluşlar, hayvanın kesin olarak öldüğünden emin olunduktan sonra, hayvanın ölüsünü usulüne uygun olarak bertaraf etmek veya ettirmekle yükümlüdürler. Öldürme ve ötanazi işlemine ilişkin esas ve usuller Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

 

4-) Yerel Yönetimlere Getirilen Görev ve Yükümlülükler

 

Değişiklik ile yerel yönetimlere de ek mali haklar, yükümlülük ve yaptırımlar getirilmiştir. Böylelikle;

  • Belediyeler adına toplanan sahipsiz hayvanların barınaklar dışına bırakılması yasaklanmıştır.
  • İl Hayvan Koruma Kurulu’nca sorunların belirlenmesi ve düzenli çözüm tekliflerini içeren raporlamalar yapmaları gerekmektedir.
  • Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu yirmi beş bini aşan belediyeler, sahipsiz veya güçten düşmüş ya da tehlike arz eden hayvanların korunması ve sahiplendirilinceye kadar bakımının yapılması ile rehabilitasyonunun sağlanması amacıyla hayvan bakımevleri kurmakla mükelleftir. Düzenleme ile bu kapsamda daha önce yer alan ilçe belediyeleri kapsam dışına çıkarılmıştır.
  • Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu yirmi beş bini aşan belediyeler 31 Aralık 2028 tarihine kadar hayvan bakımevlerini kurmakla ve mevcut bakım evlerinin koşullarını iyileştirmekle yükümlüdür. Mevcut Kanun’da yer alan bu yükümlülük, Değişiklik ile 2028 yılı sonuna kadar uyulması zorunlu hale getirilmiştir. Ayrıca ilgili kurumlar bu amaçla kesinleşmiş en son bütçe gelirlerinin binde beşi oranında kaynağı aynı tarihe kadar ayırmakla mükelleftir. Ayrıca, belediyelerce açıklanan zorunlu oranların üzerinde yapılan harcamaların yüzde 40’ı, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından karşılanacaktır.
  • Dikkat çeken bir diğer düzenleme ile büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu yirmi beş bini aşan belediyeler bakımından, gerekli kaynağı ayırmayan belediye başkanı ve meclis üyeleri ile ayrılan kaynağı hayvan bakımevi kurmak, sahipsiz hayvanları toplamak, rehabilite etmek veya sahiplendirilinceye kadar bakmak için sarf etmeyen ya da bu kaynağı başka amaçlar için sarf eden belediye başkanı ve belediye yetkililerine altı aydan iki yıla kadar hapis cezası getirilmiştir.
  • Son olarak, kedi ve köpek sahipleri, hayvanlarını en geç 31 Aralık 2025 tarihine kadar dijital kimliklendirme yöntemleriyle kayıt altına aldırmak zorundadır. Daha öncesinde 31.12.2022 olarak belirlenen bu tarih değişiklik ile uygulamada yeterli sayıda kimliklendirmeye ulaşılmadığı için bir kere daha uzatılmıştır. 

 

Değişiklik Öncesi

Değişiklik Sonrası

Yasaklar

Madde 14- Hayvanlarla ilgili yasaklar şunlardır:

….

h) Tıbbî gerekçeler hariç hayvanlara ya da onların ana karnındaki yavrularına veya havyar üretimi hariç yumurtalarına zarar verebilecek sunî müdahaleler yapmak, yabancı maddeler vermek.

….

 

Yasaklar

Madde 14- Hayvanlarla ilgili yasaklar şunlardır:

….

h) Kanuni ve Tıbbî gerekçeler hariç hayvanlara ya da onların ana karnındaki yavrularına veya havyar üretimi hariç yumurtalarına zarar verebilecek sunî müdahaleler yapmak, yabancı maddeler vermek.

….

“o) Yerel yönetimler adına toplanan sahipsiz hayvanları bakımevi dışında bir yere terk etmek veya bakımevinde barındırılan köpekleri bakımevi dışında bir yere bırakmak.

 

İl hayvanları koruma kurulunun görevleri

Madde 16- Hayvanları koruma kurulu münhasıran hayvanların korunması, sorunların tespiti ve çözümlerini karara bağlamak üzere; av ve yaban hayvanlarının ve yaşama alanlarının korunması ve avcılığın düzenlenmesi hususlarında alınmış olan Merkez Av Komisyonu kararlarını göz önünde bulundurarak;

b) İl sınırları içinde hayvanların korunmasına ilişkin sorunları belirleyip, koruma sorunlarının çözüm tekliflerini içeren yıllık, beş yıllık ve on yıllık plân ve projeler yapmak, yıllık hedef raporları hazırlayıp Bakanlığın uygun görüşüne sunmak, Bakanlığın olumlu görüşünü alarak hayvanların korunması amacıyla her türlü önlemi almak,

 

ile görevli ve yükümlüdür.

 

İl hayvanları koruma kurulunun görevleri

Madde 16- Hayvanları koruma kurulu münhasıran hayvanların korunması, sorunların tespiti ve çözümlerini karara bağlamak üzere; av ve yaban hayvanlarının ve yaşama alanlarının korunması ve avcılığın düzenlenmesi hususlarında alınmış olan Merkez Av Komisyonu kararlarını göz önünde bulundurarak;

b) İl sınırları içinde hayvanların korunmasına ilişkin ve sahipsiz hayvanlardan kaynaklı sorunları belirleyip, sorunların çözüm tekliflerini içeren yıllık, beş yıllık ve on yıllık plan ve projeler yapmak, yıllık hedef raporları hazırlayıp Bakanlığın uygun görüşüne sunmak, Bakanlığın olumlu görüşünü alarak insan, hayvan ve çevre sağlığına ilişkin her türlü önlemi almak,

ile görevli ve yükümlüdür.

 

Mali destek

Madde 19- 

Hayvanların korunması amacıyla bakımevleri ve hastaneler kurmak; buralarda bakım, rehabilitasyon, aşılama ve kısırlaştırma gibi faaliyetleri yürütmek için, başta yerel yönetimler olmak üzere diğer ilgili kurum ve kuruluşlara teşvik veya Bakanlıkça uygun görülen miktarlarda mali destek sağlanır.

 

Mali destek

Madde 19- 

İnsan, hayvan ve çevre sağlığının korunması amacıyla bakımevleri, hastaneler ve ameliyathaneler kurmak, bunlara ilişkin ilaç, alet ve ekipmanları temin etmek ile bakımevlerinde bakım, rehabilitasyon ve sahiplendirme gibi faaliyetleri yürütmek için, başta yerel yönetimler olmak üzere diğer ilgili kurum ve kuruluşlara teşvik veya Bakanlıkça uygun görülen miktarlarda mali destek sağlanır.

Belediyelerin sorumluluğu

Ek Madde 1 – 

Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu yirmi beş bini aşan büyükşehir ilçe belediyeleri ile diğer belediyeler, sahipsiz veya güçten düşmüş ya da tehlike arz eden hayvanların korunması ve bakımının yapılması ile rehabilitasyonunun sağlanması amacıyla hayvan bakımevleri kurar.

 

Birinci fıkrada belirtilen hayvanlar, ilgili belediyeler tarafından hayvan bakımevine götürülür. Hayvan bakımevi kurma zorunluluğu olmayan belediyeler ise sorumluluk alanındaki bu hayvanları en yakın hayvan bakımevine götürür. Rehabilite edilen hayvanlar Bakanlıkça oluşturulan veri tabanına kaydedilir. Rehabilitasyon süreci tamamlanan hayvanların, bakımevine getiren belediye tarafından öncelikle alındıkları ortama bırakılmaları esastır.

 

Rehabilite edilmemiş sahipsiz köpekler, belediyelerce hayvan bakımevlerinde veya geçici ünitelerde kısırlaştırılarak veri tabanına kaydedilir. Geçici ünitelerde yapılan kısırlaştırmalar sonrasında, köpekler alındıkları ortama bırakılmadan önce sağlıklarına kavuşmaları için gerekli tedbirler alınır. Bakanlık da bu kapsamdaki köpeklerin kısırlaştırılmasına her türlü yardımda bulunur.

 

 

Yerel yönetimlerin sorumluluğu

Ek Madde 1 – 

Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu yirmi beş bini aşan büyükşehir ilçe belediyeleri ile diğer belediyeler, sahipsiz veya güçten düşmüş ya da tehlike arz eden hayvanların korunması ve sahiplendirilinceye kadar bakımının yapılması ile rehabilitasyonunun sağlanması amacıyla hayvan bakımevleri kurar.

 

Birinci fıkrada belirtilen hayvanlar, ilgili belediyeler tarafından hayvan bakımevine götürülür. Hayvan bakımevi kurma zorunluluğu olmayan belediyeler ile il özel idareleri ise sorumluluk alanındaki bu hayvanları en yakın hayvan bakımevine götürür. Bakımevlerine alınan hayvanlar Bakanlık veri sistemine kaydedilir. Rehabilite edilen köpekler, sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevlerinde barındırılır

 

 

“Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu yirmi beş bini aşan belediyeler bakımından, geçici 4 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtilen kaynağı ayırmayan belediye başkanı ve meclis üyeleri ile ayrılan kaynağı hayvan bakımevi kurmak, sahipsiz hayvanları toplamak, rehabilite etmek veya sahiplendirilinceye kadar bakmak için sarf etmeyen ya da bu kaynağı başka amaçlar için sarf eden belediye başkanı ve belediye yetkililerine altı aydan iki yıla kadar hapis cezası verilir.”

 

Geçici Madde 4 – (Ek:9/7/2021-7332/16 md.)

 

Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu yetmiş beş bini aşan belediyeler 31/12/2022, diğer belediyeler ise 31/12/2024 tarihine kadar ek 1 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen hayvan bakımevlerini kurmakla yükümlüdür.

 

 

Belediyeler bu madde yürürlüğe girdikten sonra üç yıl süreyle birinci fıkra gereğince hayvan bakımevleri kurmak ve rehabilitasyon işlemlerini gerçekleştirmek için kesinleşmiş en son bütçe gelirlerinin binde beşi oranında kaynak ayırır. Bu oran büyükşehir belediyelerinde binde üç olarak uygulanır. Bu fıkra uyarınca ayrılan ödenekler başka bir amaç için kullanılamaz.

 

Kedi ve köpek sahipleri, hayvanlarını en geç 31/12/2022 tarihine kadar dijital kimliklendirme yöntemleriyle kayıt altına aldırmak zorundadır.

 

Geçici Madde 4 –

 

Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu yirmi beş bini aşan belediyeler 31/12/2028 tarihine kadar ek 1 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen hayvan bakımevlerini kurmakla ve mevcut bakımevlerinin koşullarını iyileştirmekle yükümlüdür.

 

Belediyeler 31/12/2028 tarihine kadar birinci fıkra gereğince hayvan bakımevleri kurmak, rehabilitasyon işlemlerini gerçekleştirmek ve sahipsiz hayvanlara sahiplendirilinceye kadar bakmak için kesinleşmiş en son bütçe gelirlerinin binde beşi oranında kaynak ayırır. Bu oran büyükşehir belediyelerinde binde üç olarak uygulanır. Bu fıkra uyarınca ayrılan ödenekler başka bir amaç için kullanılamaz.

 

Belediyelerce bu maddenin ikinci fıkrasında belirlenen oranların üzerinde yapılan harcamaların yüzde 40’ı, tevsik edilmesi kaydıyla ilgili belediyeye Hazine ve Maliye Bakanlığınca aktarılır. Ancak, aktarılacak tutar hiçbir şekilde ikinci fıkrada belirlenen oranların yüzde 40’ını geçemez. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.

 

Kedi ve köpek sahipleri, hayvanlarını en geç 31/12/2025 tarihine kadar dijital kimliklendirme yöntemleriyle kayıt altına aldırmak zorundadır.”

 

 

5-) Sahipli Hayvanların Korunması


Değişiklik ile, sahipli hayvanların bakımının ciddi ihmali halinde, hayvanlara el konularak yeniden sahiplendirilinceye kadar bakımevinde barındırılmasına hükmedilmiştir.


Değişiklik Öncesi

Değişiklik Sonrası

Koruma altına alma

 

Madde 24- Bu Kanunun hayvanları korumaya yönelik hükümlerine aykırı hareket eden ve bu suretle bulundurduğu hayvanların bakımını ciddi şekilde ihmal eden ya da onlara ağrı, acı veya zarar veren kişilerin denetimle yetkili merci tarafından hayvan bulundurması yasaklanır ve hayvanlarına el konulur. Söz konusu hayvan yeniden sahiplendirilir ya da koruma altına alınır.

 

Koruma altına alma

 

Madde 24- Bu Kanunun hayvanları korumaya yönelik hükümlerine aykırı hareket eden veya sahiplendiği hayvanların bakımını ciddi şekilde ihmal eden ya da onlara ağrı, acı veya zarar veren kişilerin denetimle yetkili merci tarafından hayvan bulundurması yasaklanır ve hayvanlarına el konulur. Söz konusu hayvanlardan sahiplendirilme niteliği olanlar sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevinde barındırılır.

 

 

6-) Yaptırımlar

 

Yaptırımlara ilişkin değişiklikler kapsamında ev hayvanını terk edenler için hayvan başına iki bin Türk Lirası olarak belirlenen idari para cezası altmış bin Türk Lirası olarak güncellenmiştir. Ayrıca, yerel yönetimler adına toplanan sahipsiz hayvanları bakımevi dışında bir yere terk edilmesi veya bakımevinde barındırılan köpekleri bakımevi dışında bir yere bırakılması halinde hayvan başına elli Türk Lirası ceza getirilmiştir.

 

Son olarak, ev hayvanını veya evcil hayvanı kasten öldüren kişilerin altı aydan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmasına ilişkin yaptırıma, Değişiklik ile getirilen yeni ötenazi düzenlemesi ile gerçekleştirilen ölümler hariç olacak şekilde ek bir istisna düzenlemesi yapılmıştır.

 

Değişiklik Öncesi

Değişiklik Sonrası

İdarî para cezaları

Madde 28-

Bu Kanun hükümlerine aykırı davrananlara aşağıdaki idarî para cezaları verilir:

….

j) 14 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (e), (g), (h), (ı) ve (k) bentlerine aykırı davrananlara hayvan başına bin beş yüz Türk lirası; (f) ve (1) bentlerine aykırı davrananlara hayvan başına on bir bin Türk lirası; (d) bendine aykırı davrananlara iki bin Türk lirası; (n) bendine aykırı davrananlara hayvan başına iki bin Türk lirası idarî para cezası.

 

 

….

 

Maddede düzenlenen kabahatlerin veteriner hekim, veteriner sağlık teknisyeni, hayvan koruma gönüllüsü, hayvan koruma derneği üyeleri, hayvan koruma vakfı üyeleri veya hayvanlara bakmak veya onları korumakla görevlendirilen kişiler tarafından işlenmesi durumunda verilecek ceza iki kat artırılarak uygulanır.

 

İdarî para cezaları

Madde 28-

Bu Kanun hükümlerine aykırı davrananlara aşağıdaki idarî para cezaları verilir:

….

j) 14 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (e), (g), (h), (ı) ve (k) bentlerine aykırı davrananlara hayvan başına bin beş yüz Türk lirası; (f) ve (1) bentlerine aykırı davrananlara hayvan başına on bir bin Türk lirası; (d) bendine aykırı davrananlara iki bin Türk lirası; (n) bendine aykırı davrananlara hayvan başına altmış bin Türk lirası (o) bendine aykırı davrananlara hayvan başına elli bin Türk lirası idarî para cezası.

….

 

Maddede düzenlenen kabahatlerin veteriner hekim, veteriner sağlık teknisyeni, hayvan koruma gönüllüsü, hayvan koruma derneği üyeleri, hayvan koruma vakfı üyeleri veya hayvanlara bakmak veya onları korumakla görevlendirilen kişiler tarafından işlenmesi durumunda verilecek ceza iki kat artırılarak uygulanır.

 

Adli cezalar

MADDE 28/A – 

12 nci madde kapsamındaki hayvan kesimleri ile 13 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen hususlar dışında bir ev hayvanını veya evcil hayvanı kasten öldüren kişi altı aydan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

 

Adli cezalar

MADDE 28/A – 

12 nci madde kapsamındaki hayvan kesimleri ile 13 üncü maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkrasında belirtilen hususlar dışında bir ev hayvanını veya evcil hayvanı kasten öldüren kişi altı aydan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

 

 

Değişiklik metnine buradan ulaşabilirsiniz.  Daha detaylı bilgi almak için bizimle buradan iletişime geçebilirsiniz.

Yasal Uyarı | Çerez Politikası | Kullanım Koşulları | Kişisel Verilerin İşlenmesi Hakkında Aydınlatma Metni | © 2024 DL Avukatlık Bürosu