09.10.2016 tarihli ve 29852 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları Yönetmeliği (“YEKA Yönetmeliği”),Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları’nın (“YEKA”) etkin ve verimli kullanılmasını amaçlamaktadır. YEKA Yönetmeliği, YEKA’ların belirlenmesi, bağlantı görüşü ve kapasite tahsisi yapılması, yerli üretim şartı getirilmesi, yarışma düzenlenmesi ve yarışmaya katılacaklar için koşulların belirlenmesi gibi süreçleri kapsamaktadır. Ayrıca, bu alanlarda kurulacak tesislerin lisans süreçleri ve elektrik enerjisi satışına ilişkin usul ve esasları belirlemektedir.
05.10.2024 tarihli ve 32683 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan YEKA Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Değişiklik Yönetmeliği”) ile YEKA ilanı, yarışma ve sözleşme süreçleri detaylandırılmış, yerli malı kullanım zorunluluğu ve denetim süreçleri getirilmiştir. Çevresel Etki Değerlendirmesi (“ÇED”) süreçleri YEKA’ya entegre edilmiş, lisanslama süreçleri hızlandırılmış ve başvuru şartları netleştirilmiştir. Ayrıca, yarışmalar daha şeffaf hale getirilmiş, katılımcı hakları güçlendirilmiş ve AR-GE çalışmaları teşvik edilmiştir. YEKA Yönetmeliği’nde yer alan “büyük ölçekli” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır. Bu doğrultuda enerji yatırımlarının önünün açılması amaçlanmıştır, çeşitli tanımlarda değişikliğe gidilmiş ve bazı tanımlar kaldırılmıştır.
YEKA Yönetmeliği’nin 5. maddesinde yapılan değişiklikle,“ YEKA Amaçlı Bağlantı Kapasite Tahsisi Yarışması” ifadesi “YEKA Yarışması” olarak değiştirilmiş ve bazı maddeler kaldırılmıştır. Bakanlık tarafından YEKA olarak ilan edilmek amacıyla çalışmaları devam eden alan olan aday YEKA’lar, Bakanlık tarafından belirlenen kurum ve kuruluşlarda sorgulanacak, uygun görülenler için ÇED süreci başlatılacaktır. Aday YEKA’ların kapasitesi kullanılabilir alanlara göre belirlenecek, gerektiğinde enerji ölçümistasyonları kurulacak ve teknik - ekonomik analizler yapılacaktır. ÇED olumlu veya ÇED gerekli değildir kararı alınan Aday YEKA’lar Resmî Gazete’de ilan edilip çevre düzeni planlarına işlenecektir. Düzenleme ile Aday YEKA’nın, YEKA olarak ilan edilmemesi durumunda niteliğinin iptal edileceği süre bir (1) yıldan iki (2) yıla çıkartılmıştır. Ayrıca, Türkiye Elektrik İletişim AŞ’den bağlantı görüşü alma şartı kaldırılmıştır.
YEKA Yönetmeliği’nin 5. maddesinin 3. fıkrasındaki değişiklikle, YEKA yarışmasını kazanan ve sözleşmeyi imzalayan tüzel kişi, Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü’ne alan önerecektir. Uygun bulunan Aday YEKA’lar Resmî Gazete yerine Bakanlık internet sitesinde ilan edilecek, Resmî Gazete ilanı ise Aday YEKA’nın onaylanmasından sonra yapılacaktır. Değişiklik ile Bakanlık’ın ÇED, imar ve izin süreçlerinde aktif rol alabileceği ve projeleri hızlandırabileceği vurgulanmıştır. Ayrıca santral sahası belirleme sürecinde geçen ek sürenin, "toplam sözleşme süresine" eklenemeyeceği belirtilerek süre kavramı netleştirilmiştir.
YEKA Yönetmeliği’nin 6. maddesinde düzenlenen “YEKA kullanım hakkı yarışma ilanı” terimi, “YEKA yarışma ilanı” ile değiştirilmiş, ilanda yer alması gereken bilgilerden teminat mektubunun “tutarı ve süresi” ibaresi kaldırılmış olup, “Elektrik enerjisi alım tavan fiyatı ve alım süresi” yerine“ Yarışma şartları” getirilmiştir. Maddeden “mali teklif içeren” ibaresi kaldırılmış olup, bu doğrultuda ilan tarihi ile başvuru dosyasının teslimi yeterli olacak, mali teklif içermesine gerek olmayacaktır.
YEKA Yönetmeliği’nin 9. maddesindeki bazı düzenlemeler değiştirilmiş ve ikinci fıkra tamamen kaldırılmıştır. Eskiden başvuruların evrak kontrolü detaylandırılırken, yeni düzenlemeyle bu süreçler sadeleştirilmiştir. Artık tüm başvuruların evrakları incelenecek ve yarışma yer, tarih ve saat duyuruları Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı’nın internet sitesinde yapılacaktır. Ayrıca, başvuru sahiplerine hem internet üzerinden hem de yazılı olarak bildirim yapılabilecektir. Eskiden komisyonun düzeltme talebi bir defa ile sınırlıyken, bu kural kaldırılmış ve eksik evraklı başvuruların doğrudan yarışma dışında kalacağı netleştirilmiştir. Değişiklik Yönetmeliği ile “Mali teklifler” terimi kaldırılıp yerine “Yarışma başvurusunda mali teklif istenmesi halinde, mali teklifler” terimi eklenmiştir.
YEKA Yönetmeliği’nin 10. maddesinde yapılan değişikliklerle, mali teklif zarflarının şartnameye göre açılacağı belirtilmiş, bu esneklik sürecin şartnameye bağlı olması ile sağlamıştır. Alım tavan fiyatı ve açık eksiltme usulüne ilişkin detaylar kaldırılmış, yarışmanın şartnameye göre yapılacağı genel olarak ifade edilmiştir. Açık eksiltme sürecine dair tüm ayrıntılar çıkarılmış, yalnızca son teklifini verenlerin yarışma tutanağını imzalayıp bir daha teklif veremeyeceği belirtilmiştir, böylece süreç sadeleştirilmiştir. İlk üç teklif dışındaki teminatların iade süresi kaldırılmış, iade işlemlerinin şartnameye göre yapılacağı düzenlenmiştir.
YEKA Yönetmeliği’nin 11. maddesinde kullanılan "en düşük teklif" ifadesi "en uygun teklif" olarak değiştirilmiştir. Teminat mektuplarının "imza tarihinden itibaren üç (3) iş günü içinde" iade edilmesi zorunluluğu kaldırılmıştır. Tüzel kişinin ortaklık yapısı ve iş programlarını sunma zorunluluğu kaldırılarak yükümlülükler azaltılmıştır. Ayrıca, belgelerin sunulması şartnameye bırakılmış ve "Şartnamede istenilen belgeler" ifadesi eklenmiştir. Ortak girişimle kazanılan yarışmalarda, YEKA Sözleşmesi imzalanmadan önce ticari kuruluşun tamamlanması ve gerekli belgelerin Genel Müdürlüğe sunulması gerektiği belirtilmiştir.
YEKA Yönetmeliği’nin 12. maddesinde düzenlenen ön lisans başvurusu için tanınan süre kırk beş (45) günden on beş (15) iş gününe düşürülmüştür. YEKA Yarışmasını kazanan tüzel kişiler, YEKA Sözleşmesinin imzalanmasından itibaren on beş (15) iş günü içinde Enerji Piyasası Denetleme Kurumu’na (“EPDK”) ön lisans başvurusu yapmak zorundadır. Değişiklik öncesinde, ön lisans başvurusu yapılmaması durumunda cezai tutarın hesaplanıp, ödenmemesi halinde teminatın irat kaydedileceği ve sözleşmenin sona ereceği belirtiliyordu. Yeni düzenlemede ise bu detaylar kaldırılarak, süresi içinde başvuru yapılmadığında doğrudan YEKA Sözleşmesi'nin feshedileceği ve teminatın irat kaydedileceği ifade edilmiştir. Değişiklik Yönetmeliği ile fabrikanın belgeleri yerine yerli aksamın özellikleri ve üretimine dair belgelerin sunulması gerekmektedir. Belgelerin zamanında sunulmaması halinde Bakanlık tarafından sözleşmenin feshedileceği ve teminatın irat kaydedileceği belirtilmiştir. Ayrıca elektrik tesisinin kurulumu için sunulan iş programı çerçevesinde üçüncü taraf gözetim hizmetinin şartnameye uygun olarak alınacağı ifade edilmiştir.
YEKA Yönetmeliği’nin 13. maddesine “ve Şartnamede belirtilen” ifadesi eklenmiştir. Bu değişiklikle, ön lisans sahibi tüzel kişilerin EPDK’ya lisans başvurusu yaparken şartnamedeki koşulları da sağlaması gerekmektedir. Ayrıca, YEKA’da taahhüt edilen yerli malı aksamın tesis kabul aşamasında kullanılmadığının tespiti halinde, ilgili ünitenin kabulü yapılmayacak ve lisans sahibine şartnameye uygun yerli malı kullanması için yazılı ihtar verilecektir. Bu durum düzeltilmezse, YEKA Sözleşmesi feshedilecek, teminati rat kaydedilecek ve EPDK’ya lisans iptali için bildirimde bulunulacaktır. Lisans süresi ve tesisin inşaat süresi şartnameye göre belirlenecektir.
Değişiklik Yönetmeliği’nin 13. maddesi kapsamında yapılan değişikliklerle, YEKA projeleri için elektrik enerjisi alım süresinin şartnamede belirtilen tarihten itibaren başlayacağı ve üretim tesisinin kısmen işletmeye girmesiyle Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması’na (“YEKDEM”) dahil edileceği düzenlenmiştir. Alım süresi sona erdiğinde, tesis piyasa faaliyetlerine geçiş yapacak olup, yerli ürün desteği uygulanmayacak ancak kullanılacak ilave yerli aksamlar için destek şartnamede belirlenecektir.
Değişiklik Yönetmeliği’nin 14. Maddesi ile AR-GE faaliyetlerine ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. Şartnamede AR-GE yapılması öngörülmesi halinde, 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme Ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ve şartnamede belirtilen koşullara uygun olarak Yıllık AR-GE Planı çerçevesinde çalışmalar yürütülecektir.
Değişiklik Yönetmeliği’nin 15. maddesi ile YEKA kapsamında üretilecek ekipman ve aksamın ulusal veya uluslararası standartlara uygunluğunu belgeleyen sertifikaların alınması zorunlu hale getirilmiştir. Bu sertifikalar, Türk Standartları Enstitüsü (“TSE”) veya ilgili akreditasyon kuruluşlarıvtarafından düzenlenir ve tesisin kabulünden önce Bakanlığa sunulmalıdır. Yerli malı kullanan tüzel kişiler de bu uygunluk belgelerini temin etmekle yükümlüdür.
Değişikliklerin yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği belirtilmiş olup hükümlerini Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı’nın yürüteceği belirtilmiştir.
Yönetmelik’e buradan ulaşabilirsiniz.
HUKUKİ UYARILAR VE BİLDİRİMLER
1. Mesleki Düzenlemeler
DL Avukatlık Bürosu’nun avukatları İstanbul Barosu üyesi olup Avukat unvanını taşımaktadırlar ve İstanbul Barosu ile Türkiye Barolar Birliği tarafından çıkarılan mesleki düzenlemelere bağlı faaliyet göstermektedirler.
2. Hukuki Uyarı
Bu internet sitesinde yayımlanan içerikler sadece bilgilendirme amaçlı olarak hazırlanmış olup herhangi bir şekilde hukuki görüş olarak kullanılmamalıdır. Bu site ve içerdiği bilgilerin avukat-müvekkil ilişkisi kurma amacı bulunmamaktadır. DL Avukatlık Bürosu ve avukatları doğru ve tam bilgi temin etmeyi amaçlamış olup, yayımlanan içerikler mevzuat değişikliği veya yeni tarihli yargı kararları nedeniyle güncelliğini yitirebilir ve yürürlükte olan yasal gelişmelerin son halini yansıtmayabilir. DL Avukatlık Bürosu bu internet sitesinde bulunan içerikleri dilediği zaman değiştirme ve gözden geçirme hakkını saklı tutar.
Bu internet sitesinde bulunan hiçbir içerik herhangi bir olaya özgülenebilecek hukuki danışmanlık yerine geçmez. Kullanıcı bu internet sitesine girerek, DL Avukatlık Bürosunu ve avukatlarını işbu internet sitesinde bulunan bilgilere dayanarak hareket etmesi sonucu meydana gelen herhangi bir zarar veya ziyandan sorumlu tutmayacağını kabul etmektedir.
Bu internet sitesinde yer alan tüm bilgiler, Türkiye Barolar Birliği’nin Meslek Kuralları ve ilgili mevzuatına bağlı kalınarak ve ilgili mevzuatla reklam yasağına ilişkin düzenlemelere uygun olarak hazırlanmıştır. İnternet sitesini ziyareteden tüm kullanıcılar, Kullanım Koşulları'nda yer alan düzenlemeleri kabul etmiş sayılırlar.
3. Fikri Mülkiyet Hakları
Bu internet sitesinde yayımlanan içerikler DL Avukatlık Bürosu’nun malik veya lisans sahibi olduğu telif hakkı ve/veya diğer fikri mülkiyet hakları uyarınca koruma altındadır. İşbu internet sitesinin içeriği DL Avukatlık Bürosu’nun yazılı izni olmaksızın kısmen ya da tamamen kopyalanamaz, dağıtılamaz, kullanılamaz ya da değiştirilemez. Bu onay DL Avukatlık Bürosu ile info@dlhukuk.com adresinden iletişime geçilerek talep edilebilir.
4. Bağlantılar (Links)
İnternet sitesinin herhangi bir bölümüne DL Avukatlık Bürosu’nun yazılı ön onayı olmaksızın elektronik bağlantı (electronic link) verilemez. DL Avukatlık Bürosu, DL Avukatlık Bürosu internet sitesine yapılan elektronik bağlantıların kaldırılmasını talep etme hakkını saklı tutar.
İnternet sitemizin bir bölümü üçüncü kişilerin internet sitelerine atıfta bulunabilir ve üçüncü kişilere ait internet siteleri DL Avukatlık Bürosu’nun internet sitesine atıfta bulunabilir. DL Avukatlık Bürosu harici internet sitelerinin içeriğinden sorumlu tutulamaz.