24.10.2024 tarihinde kabul edilen ve 30.10.2024 tarihli, 32707 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7529 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun”) ile;

(i).   6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ("TKHK"),

(ii).  6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun (“ETDHK”),

(iii).  213 sayılı Vergi Usul Kanunu (“VUK”) ve

(iv).  3621 sayılı Kıyı Kanunu’nda değişiklikler yapılmıştır.

Bu kapsamda, TKHK’da yapılan değişiklikler Kanun’un yayımından dokuz (9) ay sonra yürürlüğe girecek olup, VUK’daki değişiklikler 01.01.2024 tarihinden itibaren ve özel hesap dönemi tayin edilen mükellefler için 2024 yılında başlayan hesap döneminden itibaren geçerli olacaktır. Diğer tüm değişiklikler ise yayım tarihinde yürürlüğe girecektir.

I. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da Yapılan Değişiklikler

İlgili Kanun ile TKHK’nin 22. maddesinin üçüncü fıkrasına ”yazılı” ifadesinin ardından gelmek üzere “veya mesafeli” ifadesi eklenmiştir. Bu değişiklikle beraber hem yazılı hem de mesafeli sözleşmelerde tüketici kredisi sözleşmelerinde, tüketici haklarının daha geniş kapsamda ve etkin bir şekilde korunması hedeflenmiştir. Aynı şekilde 32. maddesinin ikinci fıkrasına eklenen “veya mesafeli” ifadesi ile de konut finansmanı sözleşmeleri kapsamında da tüketicilerin korunması hedeflenmiştir.

TKHK’nin 31. maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi ile 39. maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesine “tüketicinin aksine yazılı” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya kalıcı veri saklayıcısıyla” ibareleri eklenmiştir. Bu düzenleme ile tüketici ve konut kredilerinde hesabın kredi ödemesi sonunda otomatik olarak kapanmaması için tüketicinin veya kalıcı veri saklayıcısının yazılı veya dijital bir talepte bulunabileceği anlamına gelmektedir. Bu durumda, eğer tüketici ya da kalıcı veri saklayıcısı tarafından bu hesapla ilgili olarak aksi bir talepte bulunulursa, hesap kredi ödemesinin bitiminde kapanmamaktadır. Bu düzenleme, tüketicinin taleplerini hem yazılı hem de kalıcı dijital formatlarda saklamayı ve işlemleri yönetmeyi sağlamakta olup, hesap kapanma süreci tüketici talebine göre esnek hale gelmektedir.

Ayrıca, Kanun ile TKHK’nin 47. maddesinin yedinci fıkrasından “doğrudan satış” ifadesi kaldırılmış olup, yerine 47/A maddesi eklenerek “doğrudan satış” sisteminin tanımı yapılmıştır. Bu maddeye göre, doğrudan satış sistemi, iş sözleşmesiyle istihdam edilmeyen bağımsız temsilci, distribütör veya danışmanların tüketicilere komisyon, prim, teşvik ve ödül gibi menfaatler karşılığında mal veya hizmet pazarladığı bir model olarak tanımlanmıştır. İlgili madde uyarınca doğrudan satış şirketlerinin sermaye şirketi olması zorunlu olup, kazanç sistemi, yeni satıcıların kazandırılmasına değil, mal veya hizmet satışına dayalı olmalıdır. Sisteme katılmak için satıcılardan ürün satışına yönelik olmayan herhangi bir bedel veya taahhüt talep edilemeyecektir. Buna ek olarak, tüketiciler otuz (30) gün içinde gerekçesiz cayma hakkına sahiptir ve bu hakkın kullanımı için bildirim yapılması yeterlidir. Şirketler, tüketiciyi bilgilendirecek ve taleplerini iletebileceği bir sistem kurmakla yükümlüdür. Tarafların hak ve yükümlülükleri ile diğer uygulama esasları yönetmelikle düzenlenecektir.

TKHK’nin 77. maddesinde, medya yoluyla yapılan tüketici haklarına aykırı uygulamalara karşı idari para cezası düzenlenmiştir. Bu Kanun ile idari para cezasının miktarları artırılmıştır.

· Yerel yayın yapan televizyon kanallarındaki ihlaller için 110.000-TL’den 1.100.000-TL’ye kadar, ülke genelinde yayın yapan televizyon kanallarında ise 2.210.000-TL’den 22.100.000-TL’ye kadar idari para cezası uygulanacaktır. Eğer bu ihlal süreli yayınlar ile gerçekleşmiş ise belirtilen cezaların yarısı uygulanacaktır.

· Radyo yayınları için ceza yerel düzeyde 60.000-TL ile 600.000-TL arasında, ülke genelinde ise 600.000-TL ile 6.000.000-TL arasında belirlenmiştir.

· İnternet ve uydu üzerinden yapılan ihlallerde ceza 600.000-TL’den 6.000.000-TL’ye kadar çıkabilirken, kısa mesaj ile yapılan ihlallerde bu tutar 280.000-TL ile 2.800.000-TL arasındadır.

· Diğer mecralar aracılığı ile gerçekleşmiş ise 60.000-TL ile 600.000-TL arasında, idari para cezası verilir.

· Ayrıca, gayrisafi gelir beyan etme yükümlülüğü bulunmayanlar hakkında 50.000-TL ceza verilecek; gayrisafi gelirin beyan edilmediği veya yanlış bildirildiği durumlarda ise ön ödemeli konut satışlarında 6.000.000-TL ve diğer satışlarda 1.000.000-TL ceza uygulanacaktır.

· Doğrudan satış sistemindeki her bir ihlal için 5.000.000-TL, belirli işlemler içinse 2.200-TL ceza öngörülmüştür. Piramit satış sistemine aykırılıklarda ise Türk Ceza Kanunu hükümleri geçerli olacaktır.

II. Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da Yapılan Değişiklikler

Kanun kapsamında yapılan bir diğer değişiklik ETDHK’ya ilişkindir; bu değişiklikle elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarının lisans ücretlerinin hesaplama parametreleri değiştirilmiştir. Yurt dışına yapılan satışlar ve yatırım teşvik belgeli harcamalar, lisans ücreti hesaplanırken net işlem hacminden düşülebilecektir. Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının net işlem hacmi, Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (“ETBİS”) verilerine göre hesaplanan toplam işlem hacminin %20’sini aşmazsa, yurt dışı satış tutarı ve yatırım teşvik belgeli harcamaların iki katı kadar indirim uygulanacaktır. Ayrıca, %15’in altındaki sınır aşımları dikkate alınmayacaktır. Geçici olarak, 2024 ve 2025 yıllarında bu indirim oranları sırasıyla dört ve üç kat olarak uygulanacaktır. Bu düzenlemeler, elektronik ticaret firmalarının yurt dışı satışlarını artırmalarını ve yatırım yapmalarını teşvik etmeyi hedeflemektedir.

III. Vergi Usul Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

İlgili Kanun ile VUK’a dair de düzenlemeler yapılmıştır. Böylece VUK mükerrer 298. maddesine eklenen bent ile yapılmakta olan yatırımlara ilişkin enflasyon düzeltmesi farklarının, dönem kazancıyla ilişkilendirilmeyerek vergisel etkinin ertelenmesi ve düzeltme farklarının dönem kazancıyla ilişkilendirilmemesi sağlanmıştır.

VUK kapsamında yapılan bir diğer değişiklik ise, geçici 33. maddeye ilişkindir. VUK 33. maddesinde "Bankalar, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamındaki şirketler, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketleri tarafından geçici vergi dönemleri de dâhil olmak üzere 2024 ve 2025 hesap dönemlerinde yapılan enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kâr/zarar farkı kazancın tespitinde dikkate alınmaz." hükmü yer almaktadır. Bu doğrultuda Kanun kapsamında yapılan değişiklik ile yukarıdaki hükme, tasfiye ve iflas hâllerindeki şirketler, 233 sayılı KHK kapsamındaki iktisadi devlet teşekkülleri ile kamu iktisadi kuruluşları dâhil edilmiştir. İşbu ekleme doğrultusunda tasfiye ve iflas sürecindeki şirketler ile kamu iktisadi kuruluşları ve iktisadi devlet teşekküllerinin 2024 ve 2025 hesap dönemlerinde düzeltmeden kaynaklanan kâr/zarar farklarının vergiye tabi kazancın tespitinde dikkate alınmaması gerektiği düzenlenmiştir.

IV. Kıyı Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

İlgili Kanun ile Kıyı Kanunu’na ek madde ve eki (8) numaralı kroki ile liste eklenmiştir. Bu ek madde uyarınca, Samsun ilinde bulunan alana ilişkin krokide belirtilen sınır ve koordinatları gösterilen alanda, yer seçim kararına uygun olarak imar planı kararıyla Organize Sanayi Bölgesi (“OSB”) kurulabilecektir. Bu alan 12.04.2000 tarihli ve 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanununun 4. maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında devredilebilecek ve devredilemeyecek alanlarda ise aynı usul ve esaslarla kullanma izni verilecektir.